بررسی اثر زمان برداشت بر برخی از خصوصیات فیتوشیمیایی برگ گیاه دارویی کنگرفرنگی (Cynara scolymus L.)

کنگرفرنگی (Cynara scolymus L.) گیاهی چند ساله از تیره Asteraceae است که در سراسر جهان جایگاه ویژه‌ای در صنایع داروسازی و غذایی دارد. به منظور ارزیابی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی برگ کنگرفرنگی در مراحل مختلف رشدی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در اصفهان طی دو سال زراعی متوالی (1394 -1393 و 1394-1395) به اجرا در آمد. تیمارها برداشت برگ در مراحل مختلف رشدی (مرحله رشد رویشی، غنچه دهی و گلدهی) در سال دوم رشد بودند. پس از برداشت میزان فنل‏ کل (روش فولین سیوکالتیو)، فلاونوئید ‏کل (روش رنگ سنجی آلومینیوم کلرید)، کلروژنیک اسید (کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) و توانمندی ‏آنتی‏اکسیدانی به دو روش قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH و قدرت احیاءکنندگی مورد بررسی قرار‏ گرفت. نتایج نشان داد خصوصیات فیتوشیمیایی و توانمندی ‏آنتی‏اکسیدانی برگ طی مراحل مختلف رشدی از مقادیر متفاوتی برخوردار بود به نحوی که بیشترین مقدار فنل کل (25/76 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (28/1 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده خشک)، کلروژنیک اسید(25/2 درصد در ماده خشک)، قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH (34/92 درصد) و قدرت احیاءکنندگی (16/2) عصاره برگ در مرحله غنچه دهی مشاهده شد. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین فنل کل با فلاونوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی وجود داشت. همچنین رابطه بین کلروژنیک اسید با قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH و قدرت احیاءکنندگی مثبت و معنی‌دار بود. با توجه به نتایج حاصله، برداشت برگ کنگرفرنگی در مرحله غنچه دهی به لحاظ دارا بودن ویژگی‌های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی مطلوب، مناسب‌تر از سایر مراحل رشدی است.